Het Amazonegebied en sojaproductie

De longen van de aarde, zo werden de tropische regenwouden altijd genoemd. Die longen hebben tegenwoordig last van een rokershoestje of COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease), want uit recent onderzoek blijkt dat de jungles van de Amazone nu meer CO2 uitstoten dan dat ze opnemen[1].
Bij het onderzoek werden op 600 locaties metingen verricht, waarbij het niveau van CO2 (kooldioxide) en CO (koolmonoxide) werd gemeten. Die koolmonoxide werd vooral geproduceerd door een viertal enorme bosbranden die het gebied van 2010 tot 2018 teisterden. Die branden produceerden per jaar ongeveer 1,5 miljard ton CO2, terwijl het bos tegelijkertijd slechts 0,5 miljard ton opneemt. De 1 miljard ton die nog in de atmosfeer achterblijft, staat gelijk aan de jaarlijkse uitstoot van Japan, de op vier na grootste vervuiler ter wereld.

De meeste uitstoot wordt veroorzaakt door branden, waarvan vele opzettelijk zijn aangestoken om land vrij te maken voor de productie van rundvlees en soja. Maar zelfs zonder branden, hogere temperaturen en droogtes is de zuidoostelijke Amazone een bron van CO2 in plaats van het omgekeerde. Gedurende de afgelopen 40 jaar waren de oostelijke delen van de Amazone het toneel van meer ontbossing, meer opwarming en meer droogte dan de westelijke delen. De oorzaak? Het vervoer van de producten naar de zeehavens is simpelweg goedkoper vanuit het oostelijk Amazone-gebied.

Waar de onderzoekers bang voor zijn is dat het gebied al kooldioxide uitstoot zelfs zonder de bosbranden. Ze denken dat dit het gevolg is van de jaarlijkse ontbossing en bosbranden die het hele gebied verzwakken en ieder jaar gevoeliger maken voor de volgende cyclus van slecht nieuws. De bomen zorgen voor de meeste regenval, maar minder bomen betekent direct minder regen en dus voor steeds ernstiger droogtes. Dat patroon zorgt voor steeds ernstiger droogtes en hittegolven, wat op zijn beurt weer voor meer bosbranden en meer dode bomen zorgt.
[Zoals het regenwoud er nú uitziet]

Je kunt eenvoudig zeggen dat ieder land de regering krijgt die het verdient, maar dit probleem heeft wereldwijde effecten. De president van Brazilië, Jair Bolsonaro, vond het een goed idee om de natuurlijke rijkdom van zijn land te laten plunderen. Het had een kortstondig economisch effect doordat het hout, soja en rundvlees geld opleverde, maar nu heeft de Amazone zijn ecologische grenzen bereikt.

Recent onderzoek schat dat alleen al de productie van soja per jaar $3.5 miljard per jaar gaat verliezen als gevolg van de extreme droogte die volgt op de vernietiging van het regenwoud[2].

Beide onderzoeken tonen aan dat je niet ongebreideld de natuur kunt misbruiken voor geldelijk gewin. Wij in Europa moeten afkicken van onze verslaving aan soja en overstappen op producten met een veel lager aantal voedselkilometers.

[1] Gatti et al: Amazonia as a carbon source linked to deforestation and climate change in Nature – 2020
[2] Flach et al: Conserving the Cerrado and Amazon biomes of Brazil protects the soy economy from damaging warming in World Development – 2021

Reacties